Wat is intelligentie?
Iedereen kent het begrip 'intelligentie'. Maar het is niet altijd makkelijk om precies uit te leggen wat het is. Het heeft in ieder geval te maken met de werking van onze hersenen. Onze hersenen geven ons de vaardigheid om goed problemen te kunnen oplossen, goed te kunnen leren en veel te weten. 

Wat is een intelligentieonderzoek?

Tijdens een intelligentieonderzoek brengen we de vaardigheden en kennis waarover ons brein kan beschikken in beeld. Doordat intelligentie bestaat uit verschillende onderdelen bestaat een intelligentieonderzoek ook uit verschillende soorten subtesten. Bij sommige subtests zullen er vragen worden gesteld, bijvoorbeeld over de betekenis van een woord of wat je kan doen om een probleem op te lossen. Bij andere subtests zal er gevraagd worden om een denkpuzzel op te lossen of om zo snel mogelijk een bepaalde speurtaak te doen. 

Een IQ-test is dus een waardevol hulpmiddel om het potentieel van je kind te meten en te begrijpen. Als ouder krijg je een beter inzicht in de cognitieve capaciteiten van je kind wat op zijn beurt kan leiden tot betere ondersteuning en begeleiding bij het leren.

Waarom een intelligentieonderzoek laten afnemen?

De vraag voor een intelligentieonderzoek start meestal vanuit een hulpvraag van de ouders, de school en/of het kind zelf. Het kind heeft bijvoorbeeld moeite om bepaalde leerstof te verwerken, het kind heeft slechte schoolresultaten ookal werkt het hard, het vertoont bepaald gedrag waar het kind zelf last van heeft, het kind haakt af op school omwille van te moeilijke of te makkelijke leerstof, het kind vertoont faalangstig gedrag of er is bijvoorbeeld een vermoeden van AD(H)D, hoogbegaafdheid of autisme. Een intelligentietest kan dan inzicht geven in het functioneren van het kind en biedt soms een verklaring voor het getoonde (signaal)gedrag. 

Een intelligentieonderzoek is vaak ook een startpunt van diagnostiek. Net omdat intelligentie zo in verband kan worden gebracht met schoolprestaties, maar ook met mentale en fysieke gezondheid is het een belangrijke maatstaf om in kaart te brengen. Bij een vermoeden van AD(H)D bijvoorbeeld zullen we steeds starten met de afname van een intelligentieonderzoek. Inzicht in de brede cognitieve vaardigheden helpt ons dan om een hangelinsgericht advies te geven voor thuis en school.

Een intelligentieonderzoek kan gebruikt worden bij verschillende doeleinden:

• als onderdeel in het onderzoek naar (hoog)begaafdheid
• als aanvullende test bij een gerichte studiebegeleiding of studiekeuze
• bij onverklaarde verminderde leerresultaten van je kind 
• om inzicht te krijgen in de faalangst of frustratie die een kind voelt op school of na schooltijd
• als hulpmiddel om een goed beeld te krijgen van wat je kan (om onder- en overschatting te voorkomen)
• als onderdeel van een grondig onderzoek naar een leer- of ontwikkelingsstoornis
• als onderdeel van een grondig onderzoek naar het welbevinden van een kind dat onder- of overbevraagd is

Vanaf welke leeftijd kunnen kinderen een intelligentietest afleggen?

Kinderen kunnen doorgaans een intelligentietest afleggen vanaf de leeftijd van 2 jaar en 6 maanden. Binnen de praktijk wordt enkel gebruik gemaakt van erkende, gestandaardiseerde intelligentietesten die erkend zijn door de mutualiteit. Voor kinderen vanaf 2,5 jaar tot 6 jaar maken we gebruik van de WPSSI-IV-NL. Voor kinderen van 6 tot 17 jaar gebruiken we de WISC-V-NL. Deze beide testen zijn aangepast aan het ontwikkelingsniveau van je kind. Bij anderstalige kinderen of bij kinderen van wie we vermoeden dat taal een probleem kan vormen tijdens de afname, maken we gebruik van een non-verbale test. Voor volwassenen gebruiken we de WAIS-NL. 

Hoe lang duurt een intelligentietest?

De duur van een intelligentietest kan variëren tussen anderhalf uur tot een voormiddag. Dit omvat de tijd die nodig is om het kind zich vertrouwd te laten voelen met de praktijk en de therapeut, het beluisteren van de eigen hulpvraag van het (oudere) kind, een duidelijke uitleg over waarom jouw kind een intelligentietest aflegt, de testing zelf en de eventuele pauzes tussendoor. Het is belangrijk om te begrijpen dat een uitgebreide en grondige evaluatie van iemands intellectuele capaciteiten tijd en aandacht vergt en dat wij pas starten wanneer het kind zich zichtbaar comfortabel voelt. Omdat we kinderen graag inspraak geven, vragen we hen steeds zelf ook welke vraag zij hebben en wat ze zelf willen weten over hoe hun brein werkt.

Intelligentieonderzoek vindt bij voorkeur in de voormiddag plaats wanneer de concentratie optimaal is. We voorzien een aanwezigheidsattest waarmee je op school kan aantonen dat jouw kind bij ons in de praktijk aanwezig was.

Mag ik als ouder aanwezig zijn tijdens een testafname?

Als ouder mag je meestal niet aanwezig zijn tijdens het intelligentieonderzoek van je kind. Tijdens het testen is het belangrijk om externe invloeden zoveel mogelijk uit te sluiten zodat je kind zich optimaal kan concentreren op de taken. Uiteraard verwelkomen we jullie samen en is er voldoende tijd voorzien om samen aan te komen en nadien afscheid te nemen. 

Als ouder kan je wachten in de wachtzaal bij een tasje thee of koffie. Ouders die niet in onze praktijk wachten, ontvangen ongeveer een kwartiertje voor het einde van de test een telefonisch bericht van ons. Enkel in uitzonderlijke gevallen, bijvoorbeeld wanneer je kind te angstig is, kan je als ouder buiten het gezichtsveld van je kind in de testruimte wachten.

Adviesgesprek na het onderzoek

Na het intelligentieonderzoek worden de resultaten door ons verwerkt, geanalyseerd en in verband gebracht met de ontwikkelingsfase van je kind, jullie hulpvraag en de ruimere context van het kind (school en thuisomgeving). Een goed afgenomen intelligentietest en een degelijke rapportering ervan geeft je veel meer informatie dan louter een IQ cijfer. We kijken ook echt naar de manier waarop je de resultaten hebt behaald. Hoe ben je gestart? Hoe beluisterde je de opdrachten? Hoe werkte je verder? Hoe reageerde je op fouten? Hoe ging je om met stress?

Als ouder ontvang je een uitgebreid schriftelijk verslag dat mondeling met jullie wordt besproken. Hierbij besteden we aandacht aan de scores op de verschillende testonderdelen maar vooral ook aan wat deze scores voor jouw kind en zijn of haar welbevinden en leervermogen betekent. In het verslag nemen we telkens ook specifieke ondersteuningsmogelijkheden voor de school op.

We ondersteunen jullie in hoe jullie de resultaten kunnen vertalen naar jullie kind. Maar evenzeer is jullie kind nadien ook welkom om de resultaten en ondersteuningsmogelijkheden van ons te vernemen.

Krijgt mijn kind na de test ook feedback?

We vinden het heel belangrijk dat kinderen gehoord worden in de vragen die zij hebben. Daarom ontvangen zij als zij dat willen op hun maat de nodige uitleg bij de resultaten van de test. We vergelijken het brein daartoe met een fabriek waarin elk teamlid een specifieke taak moet volbrengen wil de fabriek goed kunnen draaien. Elk teamlid staat daarbij voor een intellectuele vaardigheid. Doordat kinderen de teamleden leren kennen, ontdekken zij hoe hun brein werkt en wordt het voor hen heel normaal dat sommige teamleden misschien wel uitzonderlijk werk leveren en dat andere teamleden ondersteuning nodig hebben.